Ostara / Lente-equinox

Datum: 21 maart
Land / gebied: Noordelijk halfrond
Religie: Natuurgodsdienst
Soort: seizoenfeest, vruchtbaarheidsfeest 

Ostare Ei verhaal:  Het brouwsel in de eierschaal

Wanneer de natuur in de lente ontwaakt, lijkt ook de mens uit zijn donkere winterdromen te ontwaken. Hij verlaat zijn huis en zoekt de vrije natuur op voor een verkwikkende wandeling.

Laten we het eerst hebben over het Ei, het symbool van het allereerste begin van de schepping van de kosmos en de wereld. Het kosmische ei staat symbool voor het ontstaan van de kosmos en de aarde. Wie wil daar nog aan twijfelen?

Het ei als symbool vind je in talloze mythen terug – van de Grieken en de Kelten tot de culturen van Egypte, India, Japan, Polynesië en vele anderen. Niet alleen in het westen, maar ook in het verre oosten werd het ei gezien als de oorsprong van het universum. Zo beschrijven Taoïstische monniken in de Pangu-mythe hoe het universum ontstond uit een ei. Net zoals in de Finse overlevering brak het ei, waarbij de onderste helft de aarde vormde en de bovenste helft de hemel. Het paasei, symbool van wedergeboorte, vindt mogelijk zijn oorsprong in de offertradities van Germanen en Franken tijdens de lente, het zogenaamde Orfische wereldei.

Hoewel we alleen kunnen speculeren over de diepere betekenis van het kosmische ei, is het concept ongetwijfeld rijker dan een modern kinderliedje: “één ei is geen ei, twee ei is een half ei en drie ei is een paasei”. Deze eenvoudige woorden proberen krampachtig te verwijzen naar de christelijke Drie-eenheid (de Vader, de Zoon en de Heilige Geest).

Het ei symboliseert nieuw leven, en het is geen verrassing dat de kerk dit oeroude symbool omarmde om de verrijzenis van Jezus te benadrukken. Hoewel het christelijke paasfeest in populariteit afneemt, is dat aan de ene kant jammer. We moeten oppassen dat we niet het kind met het badwater weggooien. Het zou waardevol zijn om onze oorspronkelijke, heidense ei-mythologie opnieuw in ere te herstellen.

Over Ostara

Ostara markeert de lente-equinox, het moment waarop de zon loodrecht boven de evenaar staat. Dit betekent dat dag en nacht overal op aarde even lang zijn. Deze balans symboliseert het begin van de lente op het noordelijk halfrond. Meestal wordt Ostara gevierd rond 21 maart, maar traditioneel werd het feest gehouden tijdens de eerstvolgende volle maan na de equinox.

De naam Ostara komt van de Angelsaksische godin Eostra en staat voor vernieuwing en groei. Na Ostara worden de dagen langer dan de nachten, en de zon overheerst opnieuw. Volgens de legende daalt de godin Ostara langs een regenboog af naar de aarde, waar ze een meisje vindt dat huilt om een vogel die sterft van de kou. Om het dier te redden, verandert Ostara hem in een haas (de paashaas). Uit dankbaarheid brengt de haas kleurrijke regenboogeieren voor haar rond. En zo is de haas voorgoed verbonden met Ostara.

Wat is een equinox?

De equinox (van het Latijnse ‘gelijke nacht’) is het moment waarop de zon loodrecht boven de evenaar staat of wanneer de zon een snijpunt bereikt tussen de ecliptica en de hemelequator. Tijdens de equinox zijn dag en nacht overal op aarde even lang. Twee keer per jaar vindt een equinox plaats: rond 21 maart en rond 23 september. Op het noordelijk halfrond markeren deze respectievelijk het begin van lente en herfst, terwijl op het zuidelijk halfrond de equinox van maart het begin van de herfst betekent en die van september het begin van de lente.

Een 'absolute' naamgeving voor deze astronomische gebeurtenissen zou zijn: klimmende of noordwaartse nachtevening (begin van de lente op het noordelijk halfrond) en dalende of zuidwaartse nachtevening (begin van de herfst op het noordelijk halfrond).

Wat heeft Oosterbeek met Ostara te maken?

Ineke Bergman (auteur van Godinnen van eigen bodem) is met Kunsthistorica Karin Haanappel in Oosterbeek - Ostarbac - nabij Arnhem. Deze plaats heeft haar naam te danken aan de Germaanse (Saksische) godin Ostara. Deze video maakt deel uit van het Ancient Herstory Jaarprogramma. Meer informatie, klik hier